Nederlandse vrijwilligers vluchten van Lesbos: 'De onmacht is groot' (2024)

De Turkse president Erdogan gooide vorige week 'de poorten naar Europa' open. Die beslissing nam hij nadat bij een aanval 33 Turkse militairen in het Syrische Idlib omkwamen. Door het besluit kwam een nieuwe stroom vluchtelingen op gang.

Het vluchtelingenkamp opLesbos is echter al lange tijd overvol.Het grootste kamp Moria barst met bijna 20.000 mensen uit z'n voegen. Griekenland wil nieuwe, grotere kampen bouwen, maar de bevolking is er helemaal klaar mee.Dat zorgtvoor grote onrust en confrontaties tussen bevolking en hulpverleners.

Geweld tegen hulpverleners

Hulporganisatie Christian Refugee Relief voelde zich genoodzaakt vrijwilligers naar huis te sturen. "Er was geweld tegen mensen die vluchtelingen helpen. Zij worden als medeverantwoordelijkbeschouwd voor het probleem", vertelt Daniel van der Leer van de organisatie.

"De huurauto's van onze vrijwilligers zijnbeschadigd. Dat boezemt angst in, want dan komt het geweld wel heel dichtbij." Het maakt hem boos. "De onmacht is groot. Het is bizar, hoe kan je zo worden tegengewerkt? Ik vind het onacceptabel", zegt hij tegen EditieNL.

Evacueren

Ook hulporganisatie Because we Carry heeft vrijwilligersteams afgelast en de bezetting teruggebracht. "We hebben het hele team moeten evacueren", vertelt oprichter Steffi de Pous. "We zitten nu met z'nallen in een hotel. Maar wie naar huis wil, mag weg."

Toch blijft het team rustig. "Wemaken ons vooral zorgen om de vluchtelingen die nu in de havens zijn weggestopt. We hebben daar luiers gebracht, en toen zijn de kentekens geregistreerd. Dus moeten we uit voorzorg weer van auto wisselen."

Wegblokkades

De demonstraties en door de Grieken opgeworpen wegblokkadesmaken de situatie voor hulpverleners niet makkelijker. "De veiligheidssituatie van onze mensen isprioriteit. Daarom is een deel van onze werkzaamheden op Lesbos tijdelijk stilgelegd. We konden niet bij het kamp komen", vertelt Adil Izemrane van hulpstichting Movement on the Ground aan EditieNL.

"Alle onervaren vrijwilligershebben we gevraagd van het eiland af te gaan. En ook tegen nieuwe vrijwilligers die zouden komen hebben we gezegd dat ze nu niet kunnen komen. Maar we zullen nooit buigen voor geweld, agressie en vijandigheid. Wevinden datjuist in deze tijden de hulp het hardstnodig is."

Welke maatregelen nemen deNGO's?

EditieNL sprak met meerdere hulporganisaties op Lesbos. Dit zijn de maatregelen die zij nemen op een rijtje.

• Christian Refugee Relief heeft alle vrijwilligers naar huis gestuurd en toekomstige teams vooralsnog gecanceld. Ze bekijken de situatie per dag.
• Shower Power heeft de deuren gesloten en laat de keuze aan de vrijwilligers of ze willen blijven.
• Stichting Bootvluchteling heeft vrijwilligers naar een veilige plek gebracht. Een medische kliniek en school zijn gesloten.
• Because We Carry heeft de bezetting teruggebracht van 16 naar 6. Er komen geen nieuwe vrijwilligersteams.
• Movement on the Ground heeft onervaren vrijwilligers weggestuurd en laat tijdelijk geen nieuwe vrijwilligers toe.
• EuroRelief heeft een Nederlandse groep vrijwilligers afgezegd.

Escalatie

Hoewel de vrijwilligers van Movement on the Ground zelf nog geen incidenten hebben meegemaakt, worden wel maatregelen genomen. "Niemand mag 's avonds alleen over straat, dat is niet veilig. We blijven constant peilen waar iedereen is. Het vluchtelingenkamp zelf is op dit moment een veilige plek, want daar zijn geen confrontaties tussen de lokale bevolking en de vluchtelingen."

De escalatie is voor Adil niet als verrassing gekomen. "Er zijn te veel mensen in de kampen, de omstandigheden verbeterden niet. De lokale bevolking voelt zich in de steek gelaten door Europa en daardoor wordt de weerstand steeds groter. Het is heel duidelijk dat het beleid van de afgelopen vijf jaar niet heeft gewerkt. Er moet iets veranderen om de boel niet verder te laten escaleren."

Ondergedoken

Voor vrijwilligers van Stichting Bootvluchteling werd de situatie zelfs zo gevaarlijk dat alle 23 vrijwilligers naar een veilige en geheime plek zijn gebracht. Vijfcoördinatoren werden aangevallen met metalen staven toen ze van het kamp naar huis reden. "Veilig is het op dit moment absoluut niet te noemen", laat een woordvoerder weten. "Dit is een directe aanval op mensenrechtenverdedigers. Het is onmogelijk om ons werk uit te voeren."

EditieNL

VluchtelingenEditie NL Link in bioKamp MoriaGriekenlandTurkijeLesbos